TBMM Türkçe’nin korunmasına iliÅŸkin bir çalışma yapıyor. Dün Meclis’de yapılan görüşmelerde Yalova Milletvekili Muharrem Ä°nce yeni bir kavram üretti, Hollywood Dili! Biz buna Türkenglish de diyebiliriz!
Muharrem Ä°nce bazı yabancı kelimeleri sayıp bunların kullanımı konusuda serzeniÅŸte bulundu. Haklı… Burada bahsi geçen en ilginç kelimelerden biri “e-mail“. Muharrem Ä°nce diyor ki:
Fransa Hükûmeti yasakladı, yerine kurye kullanılıyor. Biz hem e-mail hem kurye’yi kullanıyoruz.
E-mail kelimesi yerine kurye kelimesinin kullanıldığını ilk defa duyuyorum. E-mail kelimesi yerine en yaygın kullanılan kelimeler aslında, e-posta ve e-mektup. Bu “kurye” nereden çıktı, haberi olan var mı?
Diğer kelimeler konusunda da bir-iki kelâm edelim.
Trend – Bu sözcüğün yerine EÄŸilim, yönelme, yönelim, geliÅŸme yönü, doÄŸrultu, tarz, temayül, üslup, meyil gibi elli altı tane sözcük var.
Doğrudur, trend yerine 56 tane kelime bulunabilir ama trend nerdeyse bir Türkçe kelime artık!
Konsensüs – UzlaÅŸma
Uzlaşma en iyisi, Türkçesi.
Konsantrasyon -Â YoÄŸunlaÅŸma
Konsantrasyon, konsentre olmak artık birer Türkçe kelime diyebiliriz. Olaya aslında yoğunlaşabiliriz de!
Star – Yıldız
Star yıldız demektir. Ah şu medya, televizyonlar yok mu! Hep onların işi böyle kelimeler!
Absürt – Saçma
Absürt çok kullanılıyor. Absürt ama ne yapalım absürt artık bir Türkçe kelime!
Take off – Kalkış
Yani ÅŸimdi uçak kalkıyor yerine “uçak take off” yapıyor diyen varsa. Söz sükut eder!
Parlamento – Ä°talyanca ve kökü palavradan geliyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi büyük millet düşüncesinden oluÅŸturulmuÅŸ.
Parlamento dilimize yerleşmiş ama katılıyorum meclis kelimesini kullanmalıyız.
Resepsiyon РDavet, kabul, resm̨ kabul, merasim, țren.
Ne desem bilmem ki! Resepsiyon kelimesi kendini kabul ettirmiş! Ama yine de davet, kabul vs. Türkçelerini kullanmaya çalışmak lâzım.
Prestij – Ä°tibar, saygınlık.
Zannetmiyorum ki prestij olmadan hayatımıza devam edelim!
Åžans Topu – Talih, kısmet, fırsat.
Buradaki problem – pardon sorun – nedir anlamadım. Top desen, top iÅŸte çocukların oynadığı top! Åžans tamam Ä°ngilizce chance kelimesini çaÄŸrıştırıyor ama “Kırk yıllık yani olur mu kâni!” misâli, kırk yıllık ÅŸansdan da olmaz baÅŸka bir ÅŸey!
Servis – “Bana bir servis yap”. Okul servisi geldi mi? Kardiyoloji servisi. Hizmet, veriÅŸ, sunuÅŸ, ikram, takdim, yardım, bölüm, daire, pas atmak, taşıt, tabak, çatal, onarım.
Servis olmadan olmaz artık! Geç kaldık, hem servis diyeceğiz, hem hizmet, vs..
Ä°ddaa – Devlet iddaa oynatıyor ama böyle bir sözcük yok. Ä°ddia.
Güzel bir nokta! Lütfen herkes, bir ÅŸeylere isimi koyarken açsın TDK Türkçe Sözlük‘ü ve baksın kelimenin doÄŸru yazılışına!
Turkcell – Türk’ün ‘ü’sü yok oldu.
Süper – pardon muhteÅŸem – bir nokta!
Kulüp okullarda – EÄŸitsel kol.
Artık kulüp olmadan yapamayız da bu kulüp mü olacak, yoksa klüp mü? TDK Türkçe Sözlük’e bakalım, evet doÄŸrusu kulüp.
Öğrenciler için Performans kriterleri belirleniyor ve öğretmenlerin Kariyer basamakları var.
Ne diyelim var işte. Artık vazgeçmek çok çok zor!
Türkiye Cumhuriyeti’nde Akreditasyon Kurumu, Millî Prodüktivite Merkezi, Projeler Koordinasyon BaÅŸkanlığı, Strateji GeliÅŸtirme BaÅŸkanlığı gibi adı yabancı kurum ve kuruluÅŸlarımız var.
Evet buradaki sorunlu kelimeler: Akreditasyon, Prodüktivite. Bir şekilde Türkçe diyebileceğimiz kelimeler: Proje, Koordinasyon, Strateji.
Çocuklarımız empe3 dinliyor. Ä°ngilizce “p”, “pi” olarak okunması lazım, o zaman “empi” dememiz lazım. Empe3!
Ne diyelim, haklısınız. Birazçık Türkçeleşmiş işte! Empe3!
Biz, ondalık sayıları nasıl ayırırdık: “7,4” derdik. 7, 4 ÅŸiddetinde bir deprem. DeÄŸiÅŸti bu, “7.4” oldu. Niye böyle oldu biliyor musunuz? Dünyada ondalık sayıları bir tek Amerikalılar noktayla ayırıyordu, biz de Amerikalılara benzedik. Virgülü bile terk ettik, “7.4” der olduk.
Çok haklısınız!
Televizyonlar, yarı aydınlar, yarı cahiller hiç karışmasa bu halk sorununu çözecek. Nasıl çözecek? KentleÅŸmeyle birlikte “dolmuÅŸ” kavramı çıktı ortaya. “DolmuÅŸ”u bu millet buldu. “Durak, dolmuÅŸ, çekyat, indibindi” bunların hepsini bu millet buldu.
Çok haklısınız. Süper örnekler!
Çinli fındık sözcüğünü diline almayıp, yeni bir kavram üretti. Bizim baÅŸbakanların yanındaki danışmanlar “izolasyon”, “entegrasyon”, “kriter”, “transformasyon” diyenler. Bunları söyledikleri zaman çok kültürlü, çok bilgili adamlar olduÄŸuna inanıyoruz bunların.
AÅŸağılık kompleksi – hay Allah ÅŸimdi kompleks yerine ne desem ki – baÅŸla bir ÅŸey deÄŸil!
Güzel Türkçemize sahip çıkalım! İnsanları diline kilit vuramayız! Ancak en azında şirket, site, kurum, vs gibi şeylere isim verirken Türkçe kelimeler kullanılması istenebilir. Bakın biz Teknobaz için baya bir çaba sarfettik!
Holywood Dili yerine Türkçe [İnternet Haber]
MaÅŸallah Bob [flickr – Material Boy]
Tebrik ederim, güzel bir sayfa olmus. Ve tamamen katiliyorum sizlere. Bundan sonra daha dikkatli konusalim. Tesekkür ederim.